تاریخچه بازنشستگی

 

درایران پس از برقراری حکومت مشروطه در تاریخ ۱/۲/۱۲۸۷ شمسی در مجلس اول
قانونی  با نام  قانون وظایف وضع شد که برای وراث ارباب
حقوق  دیوانی یعنی عائله کارمندان متوفای
دولت حقوق برقرار شود.

طبق این قانون پدر،مادر ،عیال واولاد ونوادگانی که تحت تکفل مستخدم متوفی
بودند جمعاً از نصف حقوق ماهانه کارمند استفاده می کردند وسهم اناث از حقوق وظیفه
معادل نصف سهم ذکور تعیین شده بود.حصر وراث قانونی به صورتی که فقط شامل افراد
نفقه بگیر خانواده می گردید وتعیین سهم اناث از وظیفه برابر  نصف سهم ذکور نشان میدهد که قانون مذکور متاثر
از اصول مذهبی بوده است.

با توجه به اینکه در قانون مذکور برای زمان حیات کارمند ودوران سالخوردگی یا
از کارافتادگیی  او فکری نشده بود بلکه
وراث وی از حمایت اجتماعی برخوردار می گردیدند لذا نمی توان ان را قانونی جامع در
زمینه تامین کارکنان دولت دانست زیرا در شرایطی که اصل استخدام وتعیین حقوق زمان
اشتغال فاقد ضوابط قانونی بود وبرای حقوق بازنشستگی واز کارافتادگی نیز پیش بینی
لازم بعمل نیامده بود پرداخت حقوق وظیفه به وراث را می توان فقط قدمی در جهت تامین
کارکنان دولت تلقی نمود.

اما اولین قانونگذاری در زمینه تامین اجتماعی کارمنان دولت بعنوان قسمتی از
حقوق استخدامی وبه منظور حمایت از انان ووراث انان در مقابل پیری وفوت واز کار
افتادگی در سال ۱۳۰۱ بعمل امد.

در حقیقت می توان گفت بیست ودوم اذر ۱۳۰۱روز پیدایش نظام بازنشستگی در ایران
است.قبل از ان در روابط استخدامی دولت ومستخدم حالتی که مستخدم بدون انجام دادن
کار از حقوق یا مقرری بهره مند شود وجود نداشت در فصل چهارم قانون استخدام کشوری
مصوب ۲۲ اذر ۱۳۰۱ اصولی که در زمینه بازنشستگی پیش بینی شده بود عبارت بود از:

– کارمند بعد از مدت معینی انجام خدمت ورسیدن به سنی که قاعدتاً توانایی انجام
کار خود را از دست می دهد بدون انکه خدمتی انجام دهد از حقوق بهره مند شود.

 – هر کس بعلت حادثه ای علیل واز
کارافتاده شود وقادر به ادامه خدمت نباشد بدون رعایت خدمت وسن از مقرری خاص
استفاده کند.

  هر مستخدم که فوت شود خانواده او در
حمایت کارفرمایش که دولت است قرار گیرد.

حمایت از کارمند واعضاء خانواده بلافصل او
در مقابل پیری،فوت واز کارافتادگی

لازم به تذکر است ،در قانون مذکور کارمند با داشتن ۵۵ سال سن و۲۵ سال سابقه
خدمت می توانست بازنشسته شود وامکان بازنشستگی برای کسانی که حداقل دو شرط مزبور را
دارا نبودند،وجود نداشت وسن بازنشستگی اجباری نیز ۷۰ سال بوده است.در سال ۱۳۰۹ شرط
سنی حذف شد وکارمند می توانست با داشتن ۲۰ سال سابقه خدمت متوالی ویا ۲۵ سال خدمت
متناوب مشروط به اینکه ۲۰ سال انرا متصدی باشد بدون توجه به سن بازنشسته شود.

قانون فوق الذکر یکبار در سال۱۳۰۸ وبار دیگر در سال ۱۳۲۴ وسپس در سال ۱۳۳۷
شمسی تغییرات بنیادی  واساسی نمود وبالاخره
در تاریخ ۳۱/۳/۴۵ قانون استخدام کشوری فعلی جایگزین قانون گذشته شد وفصل هشم قانون
اخیرالذکر نیز که اختصاص به مقررات بازنشستگی ووظیفه دارد از سال ۱۳۴۵ تاکنون چند
باردچار تغییرات گوناگون شده است. اصلاحات متعدد این قانون اکثر مواد انرا از صورت
اولیه خارج ساخته ودر جهت تامین اینده کارکنان دولت ارتقاء داده است.

در عین حال برخی از دستگاههای دولتی نیز بنا بر شرایط خاص خود دارای مقررات
خاصی در این زمینه جهت کارکنان خود گردیده اند.(بانکها،صدا وسیما و….)

در جهت تامین اینده کارکنان بخش  خصوصی
نیز صرف نظر از تسهیلاتی که در ابتدا در جهت خطرات ناشی از حوادث کار در نظر گرفته
شد،به مرور برقراری مستمری های بازنشستگی ،از کارافتادگی وفوت غیر ناشی از کار نیز
با مشارکت کارفرمایان مد نظر قرار گرفت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *